بررسی اثرات کودهای زیستی باکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) و کود نیتروژنه بر پارامترهای کمی و کیفی گندم (Triticum aestivum)

با توجه به مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی نیتروژنه، آلودگی­های ناشی از مصرف این کودها و هزینه تولید بالا، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات کودهای زیستی محرک رشد گیاه و کود نیتروژنه بر افزایش عملکرد کیفی و کمی گندم اجرا گردید. آزمایش به­صورت فاکتوریل شامل دو فاکتور: چهار سطح کود زیستی (T0:بدون کود زیستی، T1:کود زیستی حاوی ازتوباکتر کروکوکوم و آزوسپیریلوم برازیلنس با جمعیت 106 سلول از هر باکتری در هر میلی­لیتر مایه تلقیح، T2:کود زیستی حاوی ازتوباکتر کروکوکوم و آزوسپیریلوم برازیلنس با جمعیت 108 سلول از هر باکتری در هر میلی­لیتر مایه تلقیح، T3: کود زیستی حاوی ازتوباکتر کروکوکوم، آزوسپیریلوم برازیلنس، سودوموناس پوتیدا و باسیلوس سابتیلیس با جمعیت 108 سلول از هر باکتری در هر میلی­لیتر مایه تلقیح) و پنج سطح کود نیتروژنه (N0: صفر، N1: 25، N2: 50،N3 : 75 و N4: 100 کیلوگرم بر هکتار نیتروژن خالص) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که در بین اثرات اصلی کودهای زیستی، بیشترین تأثیر را تیمار T3 داشت و به ترتیب 13، 4/20، 8، 7/19 و 8 درصد مقادیر صفات وزن هزاردانه، ارتفاع گیاه، نیتروژن دانه، عملکرد دانه و پروتئین دانه را نسبت به گیاه شاهد افزایش داد. در بین اثرات اصلی کود شیمیایی بر صفات مورد بررسی به ترتیب دو تیمار 100 و 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بهترین تیمارها بوده و تفاوت معنی­داری با هم نشان ندادند (P > 0.05). اثر متقابل تیمار T3 با N3  بالاترین مقادیر را داشت و توانست صفات وزن هزاردانه، ارتفاع گیاه، نیتروژن دانه، عملکرد دانه و پروتئین دانه را به ترتیب 50، 51، 3/57، 3/81 و 5/50 درصد نسبت به گیاه شاهد افزایش دهد.